Σακχαρώδης Διαβήτης και εγκυμοσύνη

Η σχέση του σακχαρώδη διαβήτη με την εγκυμοσύνη αποτελεί ένα ιδιαίτερο κεφάλαιο για την ενδοκρινολογία, καθώς τόσο ασθενείς με διαβήτη μπορεί να μείνουν έγκυες, αλλά και “φυσιολογικές” γυναίκες μπορεί να εμφανίσουν διαταραχή του μεταβολισμού της γλυκόζης κατά την κύηση.

α) Προϋπάρχων διαβήτης:

Η διαβητική ασθενής θα πρέπει να προετοιμαστεί σωστά για την εγκυμοσύνη της, προκειμένου να γεννήσει τελικά επιτυχώς. Αρρύθμιστος διαβήτης κατά τη σύλληψη και το α’ τρίμηνο οδηγεί σε βαρύτατες εκ γενετής ανωμαλίες και επιπλοκές, όπως αποβολή. Είναι επομένως απαραίτητο να προηγείται και να έπεται της σύλληψης άριστη ρύθμιση της νόσου με ινσουλίνη, καθώς κανένα αντιδιαβητικό χάπι δεν ενδείκνυται στην κύηση. Απαραίτητος είναι και ο προληπτικός έλεγχος για ισχαιμική καρδιακή νόσο, αμφιβληστροειδοπάθεια και νεφρική ανεπάρκεια, που αποτελούν αντενδείξεις για εγκυμοσύνη. Συνιστάται μάλιστα αντισύλληψη μέχρι να εξασφαλιστούν τα ανωτέρω. Μέχρι τον τοκετό είναι υποχρεωτική η στενή γυναικολογική και ενδοκρινολογική παρακολούθηση.

β) Διαβήτης που πρωτοεμφανίζεται στην εγκυμοσύνη

Η εγκυμοσύνη χαρακτηρίζεται από έντονες ενδοκρινολογικές μεταβολές. Ο πλακούντας παράγει ορμόνες, που από το β΄ τρίμηνο δυσκολεύουν ιδιαίτερα τη δράση της ινσουλίνης. Αυτό, σε ασθενείς που έχουν προδιάθεση, έχει σαν αποτέλεσμα μικρή άνοδο των τιμών σακχάρου στο αίμα. Διαβήτης εμφανίζεται στο 3-5% των κυήσεων και αν δεν αντιμετωπιστεί, υπάρχουν σοβαροί κίνδυνοι για:

• Προεκλαμψία (υπέρταση στην κύηση)- πολυυδράμνιο.
• Μακροσωμία του παιδιού: Το νεογέννητο είναι μεγάλο, με βάρος σώματος εκτός των φυσιολογικών ορίων ( >4,1 kg). Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε δύσκολο τοκετό, με τραυματισμό του ιδίου ή της μητέρας, οπότε συχνά καθίσταται αναγκαστική η καισαρική.
• Σπανιότερα το νεογνό μπορεί να είναι μικροσωμικό (πολύ χαμηλό βάρος γέννησης)
• Αποβολή ή γέννηση νεκρού εμβρύου.
• Εκ γενετής ανωμαλίες του νεογέννητου.
• Υπογλυκαιμία, αναπνευστικά προβλήματα και ίκτερο στο νεογέννητο.

Προδιάθεση για διαβήτη κύησης παρουσιάζουν γυναίκες με:

• οικογενειακό ιστορικό διαβήτη
• ιστορικό διαβήτη σε προηγούμενη εγκυμοσύνη ή γέννησης παιδιού >4,1 kg
• μεγαλύτερες των 25 ετών
• σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών
• παχυσαρκία ή μεγάλη αύξηση βάρους στην κύηση
• προ-διαβήτη (πριν μείνουν έγκυες)

Όλες οι γυναίκες πρέπει να κάνουν εξέταση για ενδεχόμενη διάγνωση της νόσου στις 24-28 εβδομάδες κύησης, ή από την αρχή της εγκυμοσύνης εφόσον υπάρχει κάποιος από τους παραπάνω προδιαθεσικούς παράγοντες. Πρόκειται για εξέταση σακχάρου στο αίμα μετά από κατανάλωση γλυκόζης (καμπύλη σακχάρου κύησης), η οποία αξιολογείται από τον ειδικό ιατρό.

Εάν διαγνωσθεί διαβήτης εγκυμοσύνης είναι απαραίτητη η θεραπεία, αρχικά με κατάλληλη διατροφή και ακολούθως με ινσουλίνη αν χρειαστεί. Θα πρέπει να τονισθεί ιδιαίτερα ότι απαγορεύεται αυστηρά η στέρηση τροφών στην εγκυμονούσα, καθώς από τη διατροφή της εξαρτάται η ανάπτυξη του εμβρύου. Η δίαιτα που προτείνεται είναι ποιοτικά η διατροφή που θα έπρεπε όλοι να ακολουθούμε, είναι πλήρης και εμπεριέχει την κατάλληλη αναλογία υδατανθράκων, λιπών και πρωτεϊνών.

Μετά τη γέννηση συνήθως ο διαβήτης υποχωρεί. Ωστόσο είναι εξαιρετικά πιθανή η επανεμφάνισή του σε επόμενη εγκυμοσύνη, ενώ το 50% των γυναικών που είχαν διαβήτη κύησης θα παρουσιάσουν αργότερα στη ζωή τους σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2. Επιπρόσθετα τα παιδιά από εγκυμοσύνες επιπλεγμένες με διαβήτη, έχουν περισσότερες πιθανότητες να παρουσιάσουν ως ενήλικες παχυσαρκία, ανωμαλίες στο μεταβολισμό της γλυκόζης και διαβήτη. Γι’ αυτό απαιτείται δια βίου παρακολούθηση και εφαρμογή μέτρων πρόληψης τόσο για το διαβήτη, όσο και για την παχυσαρκία.

Σχοινάς Αντώνιος
Ενδοκρινολόγος
Τζαβέλλα 30 (πλατεία Αγ.Δημητρίου)
Ναύπακτος

Πηγή: estiaseis.com – Πολυεστιακό μαγκαζίνο